Hoe verbeter je productiviteit door goede verlichting?
Als werkgever is het erg belangrijk dat u voldoende mogelijkheden op de werkplek schept voor een goede productiviteit van uw medewerkers. Er kunnen namelijk allerlei zaken zijn waardoor de productiviteit beïnvloed wordt. Hier moet u op letten, want medewerkers die niet productief zijn kosten u veel geld. Uiteraard wordt de productiviteit bevorderd door goed ingerichte, comfortabele en ergonomische werkplekken. Een zeer belangrijk onderdeel van goede werkplekken is de verlichting. De mate van verlichting op het werk heeft rechtstreeks invloed op hoe productief uw medewerkers zijn en op de gezondheid van uw medewerkers (bron https://www.leddepot.be).
Goede verlichting is wettelijk verplicht
U bent als werkgever aan de arbowetgeving gebonden om de veiligheid van uw medewerkers op de werkvloer te garanderen. Ook over verlichting gelden er volgens de arbowetgeving enkele eisen. Zo mag de mate van verlichting geen risico opleveren voor de veiligheid en gezondheid van uw medewerkers.
Op kantoor is daglicht is het beste en meest veilige licht om bij te werken. Voor opslagplaatsen kan u gebruik maken van koud licht omdat dit het meeste licht geeft. Wanneer mogelijk, moet u uw medewerkers aan zoveel mogelijk daglicht blootstellen. Als dit niet mogelijk is, dan moet u zorgen voor voldoende voorzieningen voor kunstlicht. Ook hier geldt dat de kunstlichtvoorzieningen uw medewerkers niet belemmeren betreffende de veiligheid en gezondheid. Kunt u wel in daglicht voorzien, dan moet u ervoor zorgen dat rechtstreeks invallend daglicht zoveel mogelijk moet worden geweerd. Dit kan bijvoorbeeld voor onduidelijk leesbare beeldschermen zorgen en uv-stralen zijn schadelijk voor de huid.
Let met de UGR-waarde op de mate van verblinding
U moet dan wel zorgen voor goede verlichting op de werkplek, maar de lichtbron mag niet of in ieder geval zo weinig mogelijk voor verblinding zorgen. Medewerkers kunnen op direct en indirecte wijze verblind worden. Logischerwijs zal direct verblinding ontstaan doordat de lichtbron op het gelaat en de ogen schijnt. De lichtbron is dan op niet deugdelijke wijze aangebracht. Indirecte verblinding ontstaat door reflectie op een reflecterend oppervlak. Denk hierbij aan beeldschermen. De mate van verblinding kan worden bepaald met de UGR-waarde. Dit staat voor Unified Glare Rating. Wanneer u deze waarde bepaalt, dan weet u hoe het staat met de verblinding op de werkplekken. De gemiddelde UGR-waard ligt tussen de 15 en 30. Er zijn volgens de NEN-normen enkele standaard UGR-waarden vastgesteld. Voor een kantoorruimte is een UGR-waarde van 19 of lager het meest ideaal. Voor een bedrijfshal of magazijn mag de UGR-waarde iets hoger zijn, maar niet hoger dan 25.
De lichtsterkte
U moet uiteraard zorgen voor voldoende verlichting. Dit is beter voor de gezondheid, de veiligheid en de productiviteit van de medewerker. Hiervoor is de lichtsterkte belangrijk. Als verlichting niet sterk genoeg is, kan dit leiden tot gevaarlijke veiligheidsrisico's. Omdat in de meeste werkomgevingen tegenwoordig LED verlichting wordt gebruikt, gelden er een tweetal termen: lumen en lux. Het aantal lumen is de lichtsterkte bij de lichtbron zelf. Het aantal lux is de hoeveelheid licht die op het oppervlakte neerkomt. U bepaalt eerst het aantal lux. Dit is het uiteindelijke licht waar de medewerker van profiteert. Het aantal lux is voor bepaalde werkplekken vastgelegd. Voor de meeste werkruimtes is het aantal lux van 500 vereist. Dit geldt onder andere voor kantoren, winkels, showroom, kapsalons en bepaalde productieruimtes. Wilt u het aantal vereiste lumen berekenen voor uw ruimte, dan neemt u het aantal vierkante meters van de betreffende ruimte x het aantal vereiste lux.
In de tabel hieronder kan u de luxwaardes per ruimte zien:
Kies de juiste kleurtemperatuur
Voor LED verlichting geldt dat u de juiste kleurtemperatuur moet kiezen. Dit hangt helemaal af van de functie die een bepaalde ruimte heeft en welke werkzaamheden hier uitgevoerd worden. Het spreekt voor zich dat als u LED verlichting in huis gebruikt, u hier een warme en gezellige verlichting wenst. U gaat dan voor warm wit. Maar op werkplekken is warm wit geen optie, hierdoor geniet u van onvoldoende verlichting om te zien waar u mee bezig bent.
Voor een kantoor of bedrijfshal kunt u daarom het beste voor een hoge kleurtemperatuur kiezen. Neutraal wit (voor een kantoor) tot koel wit (voor een opslagplaats of productieruimte) zijn de beste opties. U moet dus een goede balans zien te vinden, zodat de kleurtemperatuur niet te warm is, maar ook niet te koel. De kleurtemperatuur wordt gemeten in Kelvin. Ga voor werplekken voor verlichting vanaf 4.000K tot 6.000K. Hierbij is 4.000K voldoende voor kantooromgevingen en een hogere Kelvin voor productieruimtes waar veel licht benodigd is. Tegenwoordig is er ook verlichting die voorzien zijn van CCT (Correlated colour temperature). Hiermee kunt u zelf de kleurtemperatuur op het aantal benodigde Kelvin instellen. Dit is een goede optie als u niet exact weet welke kleurtemperatuur u in een bepaalde ruimte moet gebruiken.
Dynamische verlichting
De meest verregaande maatregel die u kunt nemen om uw medewerkers van goede verlichting te voorzien, is door dynamische verlichting aan te brengen. Met dynamische verlichting kunt u een bepaalt lichtschema instellen. Hierdoor verandert de verlichting gedurende de dag op het ritme van dag en nacht. Dit is gezonde verlichting, omdat het lichaam hier op natuurlijke wijze op reageert. De kleur en sterkte van de verlichting wordt tijdens de dag bijgesteld om het natuurlijk licht zo goed mogelijk na te bootsen. Hierdoor zullen medewerkers altijd veilig kunnen werken en zullen uw medewerkers nagenoeg geen last hebben van het feit dat ze niet aan daglicht hebben blootgestaan.
Inspirerende video van kunstmatig daglicht
Ter inspiratie nog een prachtige, geavanceerde vorm van daglicht in deze video: